Huisjesmelkers

... Wee hun die huis aan huis trekken, veld aan veld voegen, tot er geen plaats meer over is, en alleen u in het midden van het land gevestigd bent.

Mensen die huizen opkopen, het ene huis na het andere. Het is een uitstekende belegging van je vermogen. Met grond kun je trouwens ook rijk worden. Mensen met geld kopen zoveel op, dat er geen plek meer over is voor anderen.

Dit gaat niet over het Nederland van 2021, maar over Israël in 721 v. Chr. Rijke mensen in Jeruzalem konden zich hoge prijzen veroorloven en de huur van elk huis maakte je rijker – en zo koop je er nog wat bij. De wereld als een monopoliespel. Het was een harde wereld. Een arme weduwe die schoenen nodig heeft voor één van haar kinderen. Ze moet er geld voor lenen. Aan het eind van de maand terugbetalen. Het geld was er niet. ‘Dan moet ik helaas uw zoon verkopen als slaaf.’ Er moet wel gerechtigheid blijven in het land, want als je het recht niet in stand houdt, wordt het een chaos. Zo is nu eenmaal de wet. Het lijkt de toeslagenaffaire wel: de regels moeten wel goed toegepast worden.

Het was erg in Israël. Wat nog erger is, is dat de teksten van de profeet gewoon over het Nederland van nu gaan. Na meer dan 2800 jaar is er niets veranderd. Mensen zijn onverbeterlijk. En dat terwijl er sindsdien zoveel gebeurd is. De stad van de rijkaards is verwoest. Zelf zijn ze vermoord of gedeporteerd naar een ver land. Het was door de profeten allemaal voorzegd: als jullie zo doorgaan, gaat het fout. Maar ze gingen door – dus ging het fout.

Er is veel meer gebeurd sindsdien: God is zelf in Israël verschenen. Lijfelijk als een mens, om zijn volk te redden van hun zonden: Jezus. Maar in de stad van Jesaja, Jeruzalem, hebben ze Hem vermoord. Een halve eeuw later was de stad opnieuw een puinhoop. Toch ging God door. Er is een kerk gekomen die leefde uit de liefde en genade van Christus. Ze hadden alles gemeenschappelijk, schrijft Lukas. Er is een kerk gekomen in Nederland. En hoe is het nu? Het is niet anders dan Jeruzalem in 721 v. Chr.

De tekst begint met een dreiging: ‘Wee hun.’ Dat is ook niet veranderd. Als we zo doorgaan, gaat het straks gruwelijk mis. Helpt de oproep? Toen in elk geval niet – en ik vrees dat die ook nu niet helpt. Want de huisjesmelkers varen wel bij hun gedrag. Ze vieren hun party’s, net als Jesaja daarover schrijft en ze genieten hun luxe. Als je Jesaja 3 of 5 leest, zie je het zo voor je als je je ooit in dat soort kringen hebt moeten begeven.

Er zijn mensen die de profeet wel heel goed begrijpen, zoals die arme die verkocht is vanwege een paar schoenen. Of die slachtoffers van de bijstandsfraude. Of het jonge stel dat graag een huisje wil huren, het hoeft niet luxe, als er maar een huis is voor hen. Maar ze zijn machteloos tegen het grote geld.

Wat doen we eraan? We zijn gemeente van Christus. De Geest van Israëls God, die gesproken heeft door de profeten, woont in ons. En toen?